homepage
actualiteiten
archief
Ballooërveld
belvedères
bermbeheer ecologisch algemene info
bermbeheer project Natuurplatform
bevers
boeren & natuur
bugxter
contact
das
doorfietsroute
Duinweg-Beekdal (project-algemeen)
Duinweg-Beekdal (eerste aanzet)
Duinweg-Beekdal - ENQUETE
Duinweg-Beekdal (actueel)
EHS (ecologische hoofdstructuur) (NNN)
Faunapassages - algemeen
Faunapassage - A28
fietspad Okkenveen aanleg
fietspad - paradise lost
fietspad Okkenveen protest
fietspad inspreken NBEL
fietspad-brief NBEL
fietspad-brief Gemeente
fietspad-handhavingsverzoek-LNV
fietspad officiele opening
fietspad aanzet evaluatie
fietspad monitoring
gastransportleiding
INTO NATURE - kunstproject
KAARTEN
Landgoed Buiten - bouw 7 huizen
links
Natuurerven Midlaren
N34-verdubbeling
NNN (Natuurnetwerk Nederland) (EHS)
Natuur en recreatie
Natuurplatform-oprichting
Natura 2000 algemeen
Natura 2000 Drentsche Aa
New Forest
nieuwsbrieven
roggelelie
Roodzanden
Ruimtelijke Ordening-algemeen
RO-Gemeente Assen Structuurvisie
RO-Gem. Tynaarlo Bestemmingsplan
RO-Omgevingsvisie Prov. Drenthe
Transferium De Punt
vogels en recreatie
Westerlanden-Besloten Venen
Wildeveen

Overzicht van de ontwikkelingen rond de geplande aanleg van een gastransportleiding door de NAM
24 augustus 2009 Brief over Informatiebijeenkomst aanleg aardgastransportleiding
UITNODIGING VOOR GRONDEIGENAREN:
Twee van onze donateurs, ontvingen deze week een brief waarin ze als grondeigenaar werden uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst over de aanleg van een nieuwe aardgastransportleiding over hun terrein:

De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) B.V. heeft het plan om voor de handhaving van de capaciteit van aardgasproductie uit het Groninger-gasveld een nieuwe aardgastransportleiding aan te leggen. Hierdoor ontstaat een directe koppeling tussen dit gasveld en de onder-grondse aardgasopslag in Langelo. De geplande leiding is nodig om ook in de toekomst tijdens de piekvraag de Nederlandse huishoudens van aaardgas te voorzien.


De uitnodiging was verstuurd door LTO-Noord, die op de betreffende avond een toelichting zal verzorgen op de zakelijke rechtovereenkomst en de vergoedingen.
De voorlichtingsavond zal plaats vinden op 3 september op het NAM-kantoor te Sappemeer.
NIEUW TRACE
Uit nadere bestudering van het bijgevoegde kaartje blijkt, dat de leiding niet langs het oude, bestaande tracé gepland is, maar een geheel nieuwe route volgt. Deze loopt dwars door het weiland dat het natuurgebied de Vijftig Bunder in twee stukken verdeelt en vervolgens door een smalle strook weiland richting Drentsche Aa.

NATUURMONUMENTEN IS TEGEN
Telefonisch contact met Natuurmonumenten (eigenaar van De Vijftig Bunder) leerde ons dat Natuurmonumen-ten niet van plan is mee te werken aan een dergelijk traject. Aanleg van een gasbuis op die plaats zou grote schade toebrengen aan de cultuurhistorische en aardkundige waarden van dat gebied.
Onder het betreffende weiland liggen resten van Celtic fields en het hele gebied staat op de nominatie om te worden aangewezen als NATURA 2000 gebied.

Klik voor kaart NAM
Wat betekent de aanleg van een gasbuis voor een natuurgebied?
Klik op de foto hier onder voor een impressie.
3 september 2009 Verslag Voorlichtingsbijeenkomst aanleg aardgastransportleiding
PRESENTATIE:
De avond begon met een korte diapresentatie door Peter Barkema van de NAM over de noodzaak van de uitbreiding, het traject etc. De uitbreiding is bedoeld voor het heen en weer pompen van (Gronings) gas uit de opslag bij Slochteren naar die bij Langelo, om op die manier zeker te zijn van een goede gasvoorziening in tijden van grote vraag (winterpiek). In het Groninger veld neemt de druk langzaam af (±half leeg) waardoor met compressoren gewerkt moet worden om de winning te kunnen laten doorgaan. De hoeveelheid gas die opgepompt wordt is steeds constant, maar wordt in de zomerperiode deels opgeslagen om in de winter versneld te worden opgebruikt. Deze leiding is dus niet bedoeld voor gaslevering aan bedrijven of consumenten (die leidingen worden door de Gasunie geëxploiteerd en aangelegd). De nu geplande leiding is dus niet van de Gasunie, maar van de NAM en is zuiver bedoeld voor intern transport van aardgas tussen de verschillende opslaglocaties.
AANPASSING TRACE:
Vervolgens gaf de heer Jan Belt (Pipeline Engineer) een wat meer technische uitleg over de aanleg en het te volgen tracé. Men wil bij de aanleg van deze gas-transportleiding zoveel mogelijk het traject volgen van de reeds bestaande leiding van de Gasunie, maar moet wel een bepaalde afstand bewaren tot die bestaande buis. Verder is er langs dit traject hier en daar bebouwing ontstaan, waardoor de vereiste ruimte daar niet meer aanwezig is. Dat is dan ook de reden, dat er op een aantal plaatsen is afgeweken van de bestaande route.
LTO OVER VERGOEDINGEN:
Tenslotte volgde een bijdrage van Eddy ter Braak van LTO, die uitleg gaf over een waslijst aan vergoedingen die de boeren over wier land de leiding wordt aangelegd, tegemoet konden zien. Daarbij werd de indruk gewekt, dat alles volledig vast lag en dat er van een eenmaal gepland tracé niet zou worden afgeweken. Protesteren of niet meewerken had geen zin. Het ging toch gewoon door, en bovendien zou alles toch prettig geregeld worden. Hier bleek ook, waarom deze bijeenkomst door LTO-Noord was georganiseerd. Het grootste deel van de leiding loopt door boerenland en daar wordt de geleden schade altijd ruimhartig vergoed, zodat er voor de landeigenaren ook geen reden is om tegen de aanleg te protesteren. Anders wordt het, wanneer het geplande tracé door een natuurgebied loopt. Daar is de schade van een heel andere orde en valt vrijwel niet in geld uit te drukken, zoals Jan Belt van de NAM ook ruiterlijk toegaf.
BORING
Het blijkt dat men het Drentsche Aa gebied probeert te ontzien, door vanaf het einde van het weiland in de Vijftig Bunder over de maximaal mogelijke lengte van 1 km te boren naar de overkant van de Drentsche Aa, om daar weer aan te sluiten op het bestaande tracé. Daarvoor moet men op die plek in de Vijftig Bunder een diep gat maken van waaruit de buis (die in zijn volledige lengte van 1 km, gelast en wel, klaar moet liggen) door de uit te spoelen tunnel heen getrokken zal worden. Dat betekent dat het weiland in de Vijftig Bunder en de achterliggende weilanden tot over een afstand van 1 km vrij moeten zijn om een dergelijke lengte buis te bevatten. Dit betekent ook, dat het weiland van Natuurmonumenten met de Celtic Fields volledig overhoop gegraven gaat worden.
Het lijkt ons dan ook wenselijk om op zoek te gaan naar een alternatieve route, b.v. over de kwekerij van Tijdens. Dat zal voor de NAM misschien duurder zijn qua vergoedingen, maar de schade die er anders aangericht wordt, valt niet in geld uit te drukken.
14 september 2009 Inspreken op de vergadering van het Overlegorgaan van het Nationaal beek-en esdorpenlandschap
Als eerste sprak Pieter den Hengst, namens Dorpsbelangen Midlaren en liet daarbij een foto uit 1945 zien van het weiland in de Vijfitg Bunder, waar de NAM het boorgat heeft geprojecteerd. Doordat in 1945 de waterstand heel hoog was (de Drentsche Aa was buiten haar oevers getreden), laat de foto heel mooi de Celtic Fields zien: kleine akkertjes (op de foto zwart) omringd door walletjes (op de foto licht gekleurd). Ook de karresporen en de pas gegraven tankgracht, zijn goed te onderscheiden.


klik op de foto
voor een vergroting


klik op het plaatje
voor de ingesproken tekst

Vervolgens sprak Marianne van Albada namens het Natuurplatform Drentsche Aa. Ze sloot aan bij het verhaal van Pieter den Hengst, over de onwenselijkheid van het tracé door de Vijftig Bunder, waarbij het toekomstige Natura 2000-gebied op zijn breedste gedeelte doorkruist wordt en zowel Natuurwaarden als Archeologische waarden schade zullen oplopen. Verder stelde ze enkele vragen over de positie van het NBEL in dit proces. Uit de antwoorden bleek, dat het NBEL slechts een coördinerende rol heeft in de projecten die in het Drentsche Aa gebied plaatsvinden. Het NBEL is slechts een platform waar verschillende meningen bij elkaar komen. In het geval van deze gasleiding heeft het NBEL geen officiële rol, omdat ze geen grondeigenaar is. Maar voorzitter Henk van het Land vond het onderwerp belangrijk genoeg om zich als gesprekspartner bij de NAM aan te melden, omdat hij meende dat dit ook hen aanging.
16 september 2009 Verzet van Natuurmonumenten tegen gasleiding door Vijtig Bunder
16 september 2009 Beeldverslag van de aanleg van een gasbuis
Philippe Boucher spoorde een locatie op waar de Gasunie op dit moment bezig is gasbuizen te leggen voor de Noord-Zuidlijn. Hij maakte een fotoverslag van wat er allemaal komt kijken bij de aanleg van zo'n buis en wat voor impact dit heeft op de omgeving. Klik op de foto rechts, voor de presentatie----->
19 november 2009 Overleg tussen Natuurmonumenten, Milieufederatie Drenthe en de NAM over de gasleiding
In de omgeving van Midlaren worden drie tracés onderzocht:
Het tracé over de Vijftig Bunder is één van de drie tracés die in het kader van de M.E.R. (Milieus Effect Rapportage) worden onderzocht. Het tweede tracé is dat door de kwekerij van Tijdens (dat door het Natuurplatform als voorkeurstracé was aangegeven). Het derde loopt noordelijker van het tracé door de Vijftig Bunder, kruist de Tolhuisweg en steekt ten zuiden van de Veenhorst door richting Drentsche Aa.
Het voorkeurstracé van de NAM is inmiddels niet langer het tracé door de Vijftig Bunder, maar is nu het tracé langs de bestaande gasleiding over het bedrijf van boomkweker Tijdens. Misschien zijn ze bij de NAM ook tot de conclusie gekomen, dat het tracé door de Vijftig Bunder lastiger was dan ze van te voren hadden ingeschat en misschien heeft hun gesprek met Tijdens uitgewezen, dat de knelpunten daar minder groot zijn dan ze hadden gedacht. Wellicht speelt mee, dat de provincie Drenthe ook heeft aangegeven dat het tracé bij Tijdens hun voorkeur heeft. Het voorkeurstracé loopt nu over de hele route (van Veendam tot Langelo) ongeveer langs de bestaande leiding van de Gasunie. Een uitzondering vormt de omgeving van de Groeve. Daar loopt de geplande gasbuis zuidelijker, omdat de bestaande gasleiding inmiddels midden in de nieuwbouwwijk van De Groeve ligt.
Het project valt onder de Rijkscoördinatieregeling, dit betekent dat E.Z. (Economische Zaken) het bevoegd gezag is en dat SenterNovem voor E.Z. de uitvoering coördineert. Er komt ook een Rijksinpassingsplan (= bestemmingsplan op rijksniveau) voor de gasleiding. De NAM heeft een eerste gesprek gehad met E.Z. en SenterNovem en dient volgende week de startnotitie M.E.R. in bij Economische Zaken. De conceptstartnotitie is al voorgelegd aan de provincies Groningen en Drenthe en de betreffende gemeenten en waterschappen. Het is niet uitgesloten dat E.Z. zelf nog een tracé toevoegt. De startnotitie wordt waarschijnlijk ± 8 december gepubliceerd.
De NAM heeft Natuurmonumenten nogmaals gevraagd om toestemming voor het uitvoeren van tracéonderzoek op de gronden van Natuurmonumenten. De onderzoeken die worden uitgevoerd zijn echter niet alleen bedoeld om gegevens te verkrijgen ten behoeve van de M.E.R., over bodem, hydrologie etc. , maar tegelijkertijd worden er ook al gegevens verzameld, die o.a. een beeld moeten geven hoe er tijdens de aanleg van de leiding bemalen moet gaan worden. Op de vraag waarom dat laatste onderzoek niet pas uitgevoerd wordt, wanneer de definitieve tracékeuze gemaakt is (dan hoef je dat tenslotte maar voor één tracé te doen), bleek dat dit een kwestie is van kostenbesparing. De onderzoekers hoeven dan overal maar één keer te komen. Dit laatste onderzoek is vrij ingrijpend; er worden daarbij ook diepere boringen uitgevoerd (tot 4 m diepte). Voor Natuurmonumenten was dit een reden om de NAM nog steeds geen toestemming te verlenen voor het tracéonderzoek. Het nadeel is wel, dat er daardoor voor de M.E.R. minder gegevens over de gronden van Natuurmonumenten beschikbaar zijn. Wel is afgesproken, dat Arcadis en Oranjewoud (de adviesbureaus die de M.E.R. uitvoeren) van Natuurmonumenten nog aanvullende informatie over flora en fauna zullen krijgen.  
Informatieavond: Waarschijnlijk organiseert SenterNovem in december, als de startnotitie ter inzage ligt, in Zuidlaren een informatieavond voor de omgeving. In januari zal er dan een presentatie over de gasleiding aan het Overlegorgaan Drentsche Aa gegeven worden.
18 februari 2010 M.E.R.- procedure aanleg gas-transportleiding vertraagd
De Milieu effect rapportage (M.E.R) heeft vertraging opgelopen, doordat het ministerie van EZ de aanleg onder de Rijks Projecten Procedure heeft geplaatst. Daarbij wordt nog een nieuw tracé voor onderzoek ingebracht, ten noorden van het Zuidlaardermeer. Nadere berichten worden medio maart verwacht.
02-04-2010 Startnotitie M.E.R. van de gastransportleiding ligt ter inzage van 1 april t/m 12 mei inzien startnotitie
Van 1 april tot en met 12 mei ligt de startnotitie M.E.R .ter inzage bij verschillende gemeentes en de provincies Groningen en Drenthe. Hij kan ook digitaal worden ingezien via het Bureau Energieprojecten van de Overheid via bovenstaande link. Belanghebbenden kunnen op deze startnotitie hun zienswijze inbrengen. Deze reacties worden gebundeld en doorgestuurd naar de ministers van EZ en VROM, de wettelijk aangewezen adviseurs, de NAM en de Commissie voor de m.e.r.. Op basis van de inspraakreacties en het advies van de Comissie voor de m.e.r. stellen de ministers de richtlijnen vast voor het MER. Wanneer het MER is opgesteld, kan er opnieuw ingesproken worden.
INFORMATIE-AVOND: De ministers van EZ en VROM organiseren samen met de NAM een inloopavond over de nieuwe aardgastransportleiding, de inhoud van de startnotitie en de verdere procedure. Deze inloopavond wordt gehouden op woensdag 28 april 2010 van 19.00 uur tot 21.00 uur, in De Gouden Leeuw, Brink Oostzijde 4, 9471 AE Zuidlaren, T (050) 40 92 757.
De informatieavond start met een plenair gedeelte waarin een presentatie over het project en de besluitvormingsprocedure wordt gegeven. Aansluitend is er de mogelijkheid om de informatiemarkt te bezoeken. Medewerkers van de Ministeries van EZ en VROM en van de NAM zijn aanwezig om vragen te beantwoorden.
KAARTMATERIAAL: In de rechterkolom de kaarten die betrekking hebben op de regio die ons als Natuurplatform aangaat. Het nieuwe Noordelijke tracé lijkt ons weinig doordacht. Behalve door de Onnerpolder, gaat het ook dwars door de Besloten Venen, een route waarmee wij ons absoluut niet kunnen verenigen. Het Natuurplatform blijft dus bij zijn oorspronkelijke keuze: het meest zuidelijke van de drie zuidelijke tracé's.
overzichtskaart NAM
overzichtskaart


tracee-N
noordelijk tracé


tracee-Z
zuidelijk tracé

28 04-2010 Informatie-avond over de aardgastransportleiding  
De informatieavond over de aardgastransportleiding, bracht behalve het kaartmateriaal dat hier al eerder gepresenteerd was, ook aan het licht, dat de geplande leiding pal onder een van de huisjes langs de Drentsche Aa zou komen te liggen. Deze ligging bleek strijdig met de wettelijke vereiste, dat er binnen een strook van 22 meter boven de loodrechte as van de gastransportbuis geen bebouwing aanwezig mag zijn. Ook voor de vertegenwoordiger van de NAM bleek dit een verrassing en men raadde de eigenaar van het gebouwtje aan om onmiddellijk zijn zienswijze kenbaar te maken, die ter plekke werd opgetekend door de aanwezige ambtenaar.
03-05-2010 Reactie Milieufederatie op de startnotitie MER reactie Milieufed.
De Natuur- en Milieufederatie Drenthe heeft mede namens een aantal regionale milieuorganisaties (waaronder het Natuurplatform) een reactie gestuurd op de startnotitie MER. Klik op reactie Milieufed. in de kolom rechtsboven voor de tekst van deze brief.
03-09-2010 Laatste berichten over de stand van zaken m.b.t. de gastransportleiding NORGRON zie overzichtskaart
Er blijken veel bezwaren te zijn tegen de aardgascondensaatleiding*), die parallel aan de aardgastransportleiding zou worden aangelegd. De bezwaarprocedures die hiervan het gevolg zijn, zouden ook de aanleg van de gastransportleiding zelf onnodig ophouden. Daarom heeft de NAM besloten deze aardgascondensaatleiding deels te laten vervallen. Voorlopig zal alleen het gedeelte tussen Norg en de gaslocatie Vries-4 (ter hoogte van Bunnerveen) worden aangelegd. De rest van het tracé wordt wellicht in een later stadium alsnog uitgevoerd. De NAM geeft n.l. de voorkeur aan het vervoer per leiding (direct naar het Eemshavengebied). Is die leiding er niet, dan moet het aardgascondensaat per tankauto worden afgevoerd.
De keus voor het tracé van de aardgastransportleiding zelf is nog niet definitief, maar op grond van het MER lijkt de route langs boomkwekerij Tijdens de voorkeur te genieten (dus niet het tracé door de Vijftig Bunder). De rest van het traject loopt dan via de zuidkant van het Zuidlaardermeer. Volgens de planning, zal het MER (Milieu Effect Rapportage) medio oktober worden afgerond. Dan worden de vergunningaanvragen ingediend en wordt Bro-overleg**) gevoerd over het Rijksinpassingsplan (verantwoordelijkheid ministeries VROM en EZ). In februari zullen de ontwerpbesluiten en het ontwerp-inpassingsplan ter inzage worden gelegd.

*)
Aardgascondensaat bestaat uit een mengsel van stoffen, hoofdzakelijk koolwaterstoffen, die condenseren bij de winning van aardgas als gevolg van de temperatuur- en drukverlaging die optreedt bij gasbehandeling. Het condensaat wordt verzameld en naar een olieraffinaderij afgevoerd voor raffinage.
**)Artikel 10 Bro (Besluit Ruimtelijke Ordening) regelt het vooroverleg met verschillende belanghebbende partijen.
17-10-2012 Ontwerpbesluit NORGRON gastransportleiding ligt t/m 25 oktober ter inzage voorkeurstracé NorgroN-totaal
Het heeft kennelijk nogal wat tijd gekost voordat de hele procedure rond was, maar tenslotte ligt nu toch, 2 jaar later, het Ontwerpbesluit voor de aardgastransportleiding Norg-Groningen (NorgroN) ter inzage, met daarin het ontwerp inpassingsplan, de Milieu Effect Rapportage (MER) en het ontwerp Natuurbeschermingswet-vergunning. Zoals al eerder bekend was, is als voorkeurstracé de meest zuidelijke variant langs boomkwekerij Tijdens gekozen. Dit tracé valt grotendeels samen met het tracé van de reeds bestaande gasleiding. plankaart-Norg
tracé A-Norg
De nieuwe leiding is bedoeld om in de toekomst een betrouwbare levering van aardgas door heel Nederland te waarborgen, ook tijdens de winterpiek. Na onderlinge vergelijking van de verschillende voorgestelde tracé's, bleek het zuidelijke tracé op alle fronten het best te scoren. Aangevuld met maatregelen die de schade aan de omgeving moeten beperken, is dit het meest miieuvriendelijke alternatief. Ook vanuit bedrijfstechnisch en economisch oogpunt is dit het meest gunstige tracé.
plankaart-Vries
tracé B-Vries
De wateraardgascondensaatleiding, die eerst gepland was, is in zijn geheel geschrapt, omdat tijdens het onderzoek naar de milieu-effecten is gebleken dat het niet gewenst is een dergelijke leiding in een waterwingebied te hebben. Omdat ook de toename van dit bijproduct van aardgaswinning minder groot bleek te zijn dan aanvankelijk gedacht, kwam de noodzaak om een dergelijke leiding aan te leggen te vervallen.
plankaart-Zuidlaren
tracé C-Zuidlaren
In de Natuurbeschermingswetvergunning zijn allerlei voorschriften en beperkingen opgenomen, waardoor de effecten op het Drentsche Aa-gebied en het Zuidlaardermeer zoveel mogelijk worden beperkt. Alle beekdalen op het tracé (Oostervoortsche diep, Grote Matsloot, Westerdiep/Drentsche Aa) en het grondwaterbeschermingsgebied bij De Groeve worden via een horizontale boring gekruist. Verder ligt het tracé op ruime afstand van het Zuidlaardermeer. plankaart-DeGroeve
tracé D-De Groeve
Ook wordt er voldaan aan de wens van de provincies Groningen en Drenthe dat er tijdens het graafwerk archeologische begeleiding plaats vindt, zodat eventuele vondsten direct bestudeerd en geadministreerd kunnen worden. Het Waterbedrijf Groningen stelt als eis, dat slecht doorlatende grondlagen die tijdens de aanleg doorsneden worden, volledig hersteld worden om lekkage van oppervlakteverontreiniging naar het grondwater te voorkomen. plankaart-Sappemeer
tracé E-Sappemeer
08-02-2013 Besluiten aardgastransportleiding liggen ter inzage van 25 januari tot 8 maart 2013 info rijksoverheid
Met dit inpassingsplan voorzien de Minister van Economische Zaken en de Minister van Infrastructuur en Milieu in de volgende activiteiten:
  • de realisatie van een nieuwe ondergrondse aardgastransportleiding tussen de ondergrondse gasopslag Norg te Langelo en het overslagstation Sappemeer. Deze leiding heeft een doorsnede van circa 122 cm (48 inch), een ontwerpdruk van 85 bar en een lengte van circa 30 km.
  • het ter plaatse van de nieuwe aardgastransportleiding voorzien in een belemmeringenstrook van 5,0 m aan weerszijden, gemeten vanaf het hart van de leiding, waarbinnen beperkingen gelden ten aanzien van het gebruik van de gronden ter bescherming van de betreffende aardgastransportleiding.
  • aanpassingen aan bestaande infrastructuur, zoals het aansluiten van de leiding op de bestaande mijnbouwlocaties:
          • de ondergrondse gasopslaglocatie Norg
          • het overslagstation Sappemeer.
kaart
definitieve
plankaart van
het traject
Vries - Zuidlaren
13-03-2013 Aanleg Norgron-leiding gaat half maart van start  
Medio maart start de NAM met de aanleg van de 30 km lange ondergrondse leiding tussen de Groningen gasveldlocatie in Sappemeer en de ondergrondse opslag bij Langelo. Er wordt tegelijkertijd op verschillende trajecten gewerkt. Half maart start men met het traject Sappemeer - De Groeve. Half april wordt begonnen met het traject De Groeve - kruising A28. Eind mei volgt het traject kruising A28 - Donderen, en medio juni het laatste stuk tot aan Langelo. De werkzaamheden nemen volgens de planning in totaal ongeveer 8 maanden in beslag. In het voorjaar van 2014 wordt het land weer netjes afgewerkt en ingezaaid.
Zie voor de exacte planning de advertentie van de NAM in de rechterkolom.
kaartje
advertentie NAM met de planning van de verschillende trajecten
        naar top van pagina
home voorgesch. oprichting Natuurplatform  
actueel 2008 actualiteiten  
data 2009 fietspad Okkenveen  
thema's 2010 Ballooërveld  
contact 2011 Duinweg-beekdal  
links 2012 gastransportleiding NAM  
archief 2013 studiereis New Forest  
nieuwsbrief